CZAROWNICE – SKĄD SIĘ WZIĘŁY MITY O CZARNOKSIĘSTWIE I CZAROWNICACH
Co Ci przychodzi na myśl kiedy wyobrażasz sobie czarownicę? Czy nie myślisz wtedy o przerażającej, rechoczącej wiedźmie pochylającej się nad wrzącym kotłem? A może widzisz sylwetkę w świetle księżyca przedstawiającą starą kobietę w spiczastym kapeluszu i lecącą na miotle…. Jeśli takie są Twoje wyobrażenia to z prawdą nie mają jednak nic wspólnego.
Na przestrzeni lat powstało wiele przesądów i błędnych teorii dotyczących czarownic… Jednym z najbardziej ohydnych jest ten w którym czarownice są złe i zasługują jedynie na powieszenie lub spalenie. Procesy o czary, zarówno w Europie jak i w koloniach europejskich, które z biegiem lat przekształciły się w Stany Zjednoczone, miały miejsce pomiędzy XV a XVII wiekiem. Procesy były głównie spowodowane tym, że czary zaczęto spostrzegać jako groźbę, która zagraża Chrześcijaństwu. Masowy strach i negatywne przedstawianie czarownic służyły dalszym celom… Doprowadziło to do przemocy przeciwko ludziom – nawet tym, którzy nie praktykowali magii, a o co oczywiście zostali oskarżeni.
wieszanie czarownic w 1678/ źródło: google images
Przez wieki, chrześcijańscy księża używali Biblii by potępiać czarnoksięstwo. Zarówno Księga Wyjścia jak i Księga Powtórzonego Prawa mają fragmenty nawiązujące do Bożego niezadowolenia z czarownic i czarnoksięstwa. Za przykład może posłużyć często przytaczany fragment, w którym Król Saul (przyp. Pierwszy król Izraela) odwiedza nekromantkę (osoba potrafiąca rozmawiać z umarłymi) w celu uzyskania pomocy w kontakcie z duszą proroka Samuela. Nekromantka była znana jako „Wiedźma z Endor”. Królowi udało się skontaktować z duszą proroka, jednak usłyszał od niego, że Bóg się zezłościł ponieważ Saul zamiast zawierzyć mądrości samego Boga przywołał duszę zmarłego. Wielu interpretowało to jako znak, że Bóg sprzeciwia się jakiejkolwiek formie komunikacji ze zmarłymi.
Wiedźma z Endor, obraz Nikołaja Gaya / źródło: google images
Jednak, gdy weźmiemy pod uwagę pisma starożytnych Egipcjan, Greków czy Rzymian, które są o wiele starsze niż Biblia możemy łatwo zauważyć, że ich postrzeganie było zupełnie inne. Ukazują one, że ten kto został błogosławiony przez boga czy boginię był częściej podziwiany aniżeli napiętnowany. Wierzono, że dzięki swoim mocom mogą zmieniać kształty, mają wizje a także zdolność do wytwarzania mikstur i eliksirów za pomocą których można było zmienić wygląd zewnętrzny czy odczuwane emocje. Wierzono, że ten kto został pobłogosławiony tymi darami mógł ich używać w sposób pozytywny lub negatywny… Niezależnie od sposobu używania mocy, ten kto je posiadał był szanowany.
Jednym z przykładów godnych uwagi jest „Odyseja” Homera, gdzie jest opisane jak Odyseusz przybywa na wyspę na której żyje morska nimfa Kirke. Czyli kobieta, która rzuciła zaklęcie na załogę przez co wielu z nich zmieniło się w świnie. Tylko dzięki temu, że Odyseusz zdobył dostęp do specjalnych ziół otrzymanych od boga Hermesa, był w stanie uwolnić swoich towarzyszy.
Kirke i Odyseusz / źródło: google images
W Kodeksie napisanym przez starożytnego władcę Babilonu – Króla Hammurabiego, który datuje się na 1750 r.p.n.e. i który istnieje do tej pory, są wzmianki dotyczące rzucania czarów… Jest tam napisane, że rzucanie czarów jest dozwolone dopóki nie używa się ich w sposób nieuzasadniony. Sztuka rzucania czarów jest więc starożytna… jednak niewłaściwe jej zrozumienie i powstałe wokół niej mity zaczęły się pojawiać gdy monoteistyczne religie (takie jak Chrześcijaństwo) potrzebowały zyskać kontrolę nad prostym ludem.
Skąd więc pochodzi pojęcie „czarownica/ wiedźma”? Patrząc na etymologię słowa, lub na jego historię, istnieje w języku staro angielskim słowo „wicce” czyli czarnoksiężnik, czarodziej. Gdy popatrzymy jednak poza ramy języków o pochodzeniu Indoeuropejskim czy Germańskim, istnieją także inne teorie. Powszechnie uważa się, że wyrazy jak „weik” (czyli wygiąć się lub zginać) i „weid” (czyli widzieć lub wiedzieć), które mają nadprzyrodzone konotacje zostały przetłumaczone na język staro angielski. W nowoczesnym języku angielskim wyrazy te zostały przetłumaczone jako „witch”. Powyższe wytłumaczenie sprowadza się do tego, że słowo „witch” zostało zaczerpnięte z kilku innych słów i znaczeń do naznaczania tych osób, które miały jakiekolwiek zdolności wychodzące poza to co przez innych było uznawane za normę.
Jednak w rozumieniu laika, czarownica/wiedźma to osoba praktykująca czarnoksięstwo… czyli połączenie starożytnych przekonań Greków, Rzymian i Egipcjan o bogach i boginiach, a także zbiór przekonań z całego świata o tychże praktykach. Mając to na względzie, możemy więc stwierdzić, że religia Ziemi jest najstarszą ze wszystkich praktyk, a także źródłem z którego zrodziły się wszystkie przyszłe religie.
Każda czarownica jest inna, to jaka jest zależy od tego z jakiej części świata pochodzi. Jest wiele nazw, które w zasadzie tłumaczą jedną i tę samą rzecz…. Kogoś kto ma obszerną wiedzę i zdolności – wliczając w to alchemię (czyli chemię, która pozwala zmienić jeden przedmiot w inny), możliwość zmiany kształtów, wiedzę o ziołach i naturalnych lekarstwach, no i oczywiście…. Rzucanie zaklęć i formuł czarodziejskich aby przywołać coś do życia. Te czary można rzucać w dobrej lub złej sprawie… ale prawie w każdym przypadku jest cena, którą się płaci za używanie tych umiejętności aby kogoś skrzywdzić lub jeśli wykorzystuje się z magię do celów personalnych.
MITY O CZAROWNICACH
Przez lata, wiele mitów zachęcało ludzi do myślenia, że czarownice są złe a nawet w wielu przypadkach sugerowało, że nie są one ludźmi. Kiedy religie monoteistyczne (wiara tylko w jednego Boga) były jeszcze relatywnie młode, wielu ludzi było niechętnych do odejścia od starożytnych wierzeń, które przecież były znane od wielu pokoleń. Ogólnikowe określenie „pagan-poganin” (które właściwie znaczy „country dweller -mieszkaniec wsi”) zostało wymyślone by opisać kogoś kto nie zgadzał się z wiarą tylko w jednego Boga. To określenie stosowano również do ludzi, których uznawano za czarownicę/czarodzieja. Zaczęto opowiadać bajki na temat tych „Szatańskich stworzeń”, głównie były to kobiety, które zawierały pakty z diabłem aby wieść życie pełne czarów i magii… i które oczywiście miały mu służyć.
Z biegiem czasu, powstawało więcej wyobrażeń na ten temat aby uzasadnić strach przed wiedźmami. Obraz tych „przerażających istot” został zainspirowany w dużej mierze przez wschodnioeuropejskie legendy o Babie Jadze albo o „kościanej nodze”. (Przyp. Kościana noga to inne określenie Baby Jagi a zarówno opis tego jak wyglądała. W kulturze słowiańskiej Baba Jaga najczęściej była przedstawiana na jednej nodze, stąd określenie kościana noga. W naszej kulturze prawdopodobnie odgrywała ważną rolę jednak przetrwała do dnia dzisiejszego tylko jako element folkloru. Określenie „bony legs czyli kościana noga” mogło również wziąć się od tego, że Baba Jaga mieszkała najczęściej w chacie, która stała na kurzej stopce. Jednak to jest tylko i wyłącznie mój domysł i luźna aluzja do tematu.)
źródło: google images
Baba Jaga była przeważnie przedstawiana jako przerażająca wiedźma o postaci kobiecej, która mieszkała w małej chatce na kurzej stopce. W większości przypadków, jest ona potęgą z którą należy się liczyć. Wizerunek starej, powykręcanej kobiety na miotle był błędną interpretacją zaczerpniętą z wizerunku osób praktykujących magię rytualną i kontynuujących tradycję „nocnej podróży”. Ta praktyka ma swoje korzenie w wyznaniach różnych narodowości, a opiera się na ludziach, którzy potrafili astralnie wyobrażać sobie, że podróżują z bogami i boginiami. Nie było w tym na pewno żadnych konotacji z diabłem i nie wyręczali oni diabła w żadnej z jego „diabelskich prac”. Ten konkretny mit był rozpowszechniany przez tych, którzy mieli zupełnie inne cele…. A mianowicie przez wczesnych chrześcijańskich przywódców.
Baba jaga/ źródło: google images
Spośród wszystkich krzywd wyrządzonych w imię Boga, masowa histeria dotycząca „diabelskich czarownic”, która miała miejsce w średniowieczu w całej Europie i amerykańskich koloniach, jest z tych najgorszych. Przywódcy Kościoła, aby manipulować opinią publiczną, rozprzestrzeniali mity o diabelskich i szatańskich czarownicach. Chcieli tym uzyskać wsparcie dla Kościoła pod każdym aspektem. Jeden z traktatów zatytułowany „Malleus Maleficarum” (z Łaciny „Młot na czarownice”), który został wydany w 1487, wyróżnia się spośród innych traktatów, jako forma literatury, która miała podżegać ludzi do strachu przed czarownicami i do traktowania ich jako przestępców.
Strona tytułowa wydania z 1614 r w Krakowie / źródło: google images
Malleus Maleficarum zostało napisane przez Heinricha Kramera, który w tamtym czasie był inkwizytorem Kościoła Katolickiego. Jego dzieło nie jest pierwszym z tego rodzaju. Większość z tego co się tam znajduje zostało zaczerpnięte z pracy Johannesa Nidera zatytułowanej „Formicarius”. Traktaty te zachęcały do przekonań, że czarownice są złe i że prawie zawsze są to kobiety. Podawały listę różnych form czarnoksięstwa (które w zasadzie opisywały wszystko co nie było chrześcijańskie), a najbardziej przerażającą w nich rzeczą było nawoływanie do złapania za pochodnię i do polowania na czarownice…. Oczywiście wszystko to miało być robione dla dobra Boga.
Praktyki te zadziałały. Polowania na czarownice zaczęły pojawiać się w Europie w XV i XVI wieku. Jednak najbardziej przybrały na sile w XVII, zarówno w Europie jak i w amerykańskich koloniach. Doprowadziło to do niezliczonej ilości śmierci, głównie kobiet, chociaż mężczyźni również byli posądzani o czary. Osoby posądzone o czary palono na stosie, wieszano albo kamieniowano. Ludzi poddawano absurdalnym testom tj. kobietom przywiązywano kamień i wrzucano je do wody – jeśli wypłynęła, była czarownicą i zabijano ją natychmiastowo. Jeśli nie wypłynęła – nie była czarownicą i była niewinna. Jednak dla niej nie miało to już żadnego znaczenia.
Czarownice w dzisiejszym świecie mylnie uważane są za tylko i wyłącznie wyznawczynie pogańskiej religii Wicca zainicjowanej przez Geralda Gaednera w 1950 r. Jednak nie każda czarownica to Wikannka. Wiele z nich nie jest w ogóle związanych z żadną religią. Przylgnęło do nich określenie Poganka/Poganin. Oni z kolei zaczęli czerpać z tego korzyści i dumnie z tego określenia korzystać, tak jak z określenia „czarownica”. Jest wiele osób utożsamiających się z czarami, nie ma znaczenia tutaj pozycja społeczna. Jednak pośród tych, którzy używają magii do własnych i negatywnych celów, jest też wielu, którzy chcą po prostu żyć w harmonii z natura i jej żywiołami. To oni wykorzystują te szczególne dary czy umiejętności, które doskonalili dla wyższego dobra. To oni celebrują Ziemię i jej dary, a także oddają cześć porom roku i przesileniom. Żyją, kochają, żenią się/wychodzą za mąż, mają dzieci, nadzieję i marzenia. Nie boją się bronić tego co im jest drogie, a także czczą to co uważają stosowne.
Wychodzi na to, że nie ma się czego obawiać jeśli chodzi o czarownice. To czego powinniśmy się bać to utrwalanie i rozpowszechnianie mitów dotyczących czarownic.
tekst źródłowy: http://www.trueghosttales.com/witches.php
Tłumaczenie w pełni moje, przypisy również. Pierwszy temat na forum więc proszę o wyrozumiałość 